مستندمسابقه خانه ما

به گزارش سایت خانه ما و به نقل از ایسنا، رضا حامدی‌خواه ـ کارگردان، نویسنده و تهیه کننده عرصه تلویزیون، تئاتر و سینما ـ درباره فصل جدید مستند مسابقه «خانه ما» گفت: محتوای این برنامه را به ویژه به علت حضور افغان‌ها در فصل جدید می‌پسندم؛ به اعتقاد من شاید بتوان افغانستان را به دلیل تمام قرابت‌های فرهنگی، بخشی از خراسان بزرگ تصور کرد. مگر می شود در ادبیات ایران از جامی صحبت کرد یا در نقاشی و مینیاتور ایرانی به مکتب هرات، پرداخت ولی هرات را جدای از ایران تصورکرد؟! وقتی ما از افغان ها و افغانستان صحبت می کنیم ورای جغرافیای مشترکی که تا همین اواخر یعنی دوران صفویه و قاجاریه با این سرزمین داشتیم، تمدن ما و ریشه های فرهنگ و تمدن ما با افغانستان مشترک است و به همین جهت نمی توانیم آن ها را بیگانه تصورکنیم.

کارگردان و تهیه کننده مستند های بین المللی «الف تا قاف»، «ایراندا» و برنامه «نقد سینمای ایران» افزود: گله‌مندی من در این رابطه از رسانه‌ها است؛ چرا که رسانه ها موظفند این اشتراکات فرهنگی و پیشینه تاریخی کشورها و قومیت ها را بیشتر به مخاطبان منعکس کنند تا مردم عادی جامعه به درک درستی از مهاجران و به ویژه مهاجران افغان که علاوه بر اشتراکات فرهنگی و زبانی، اشتراکات جغرافیایی با ما ایرانیان داشته و دارند برسند و نگاه خود را نسبت به این افراد تغییر دهند و یک نگاه فرامرزی و کاملا انسانی به مهاجران افغان داشته باشند.

وی ضمن مورد توجه قرار دادن خصوصیات انسانی و اخلاقی افغان‌ها، یادآور شد: مطمئن‌ترین دوستان خود من در کشورهای مختلف همین افغان ها بودند؛ آن ها مردمانی مهمان دوست، خوش قول، با گذشت و مهربان هستند و این دوستان افغان به قدری به من، خانواده و اطرافیانم لطف داشته ودارند که اگر کسی از جانب من به ایشان معرفی شود و هرکاری در آن کشور غریب داشته باشد برایش با جان و دل انجام می دهند.

این مدرس دانشگاه، با تاکید بر یک وابستگی دوطرفه بین افغانیان و ایرانیان خاطر نشان کرد: افغان ها به دلیل بسیاری از اشتراکات فرهنگی و به ویژه زبان مشترک پارسی، بهترین مخاطبان محصولات فرهنگی ما ایرانیان در زمینه سینما، موسیقی، کتاب و مانند آن هستند و می توانند مبلغ فرهنگ و محصولات فرهنگی ما باشند و ما در این زمینه به مخاطبان همزبانی چون افغان ها نیاز داریم و باید نگاهی پایدار به جامعه افغانیان داشته باشیم. ولی ما ایرانی ها در کشور خودمان شناخت درستی از ادبیات، شعر، موسیقی گرفته تاسایر مسایل فرهنگی از همسایگان و همزبانان خود نداریم. چه بسا در برخی موارد افغان ها بسیار درست تر از ما زبان فارسی را صحبت می کنند و کلمات را ادا می کنند. صرف نگاه کارگری داشتن به اینان و غافل ماندن از تخصص و حرفه و هنر افغان‌ها و مهاجران افغان تحصیل‌کرده، یک نگاه اشتباه و غیر منطقی است هر چند که شاید در بین این جامعه هم یک تعداد انگشت شماری خطا کار هم باشد که وجود افراد خاطی در هر جامعه ای از جمله جامعه خودمان، طبیعی و غیر قابل انکار است.

وی ضمن جذاب دانستن ایده مسابقه «خانه ما» عنوان کرد: برنامه «خانه ما» به لحاظ ایده اولیه و پرداختن به سوژه هایی در بطن خانواده ها جذابیت دارد و این امکان را دارد که در فصل های آینده خود بسیار تاثیرگذارتر ظاهر شود به نحوی که حتی بتوان این برنامه را در راستای معرفی فرهنگ خانواده‌های ایرانی به کشورهای دیگر نیز صادر کرد؛ اما همه این ها مستلزم یک برنامه‌ریزی، نظم و یک پیش تولید حساب شده است. توجه به بحث زیباشناختی یک اثر هنری یا یک برنامه تلویزیونی و معماری به قدری در ساخت یک برنامه تلویزیونی مهم است که می‌تواند آن را از نمونه ها مشابه خود در سایر کشورها متمایز و مخاطبان غیر ایرانی را به خود جلب کند.

وی تاکید کرد: این روزها در بسیاری از برنامه‌های تلویزیونی دوستان و همکاران خود ما کمتر به حداکثرها توجه می کنند و با همان حداقل‌هایی که دارند، برنامه می‌سازند. علاوه بر اینکه یک پژوهش فکری و محتوایی می تواند مهم ترین گام در قدم اولیه ساخت یک برنامه باشد، در برنامه هایی که بر پایه مستند استوارند، مانند «خانه ما»، انتخاب منطقه، انتخاب آدم ها و خانواده ها، حتی نورپردازی ها و چیدمان افراد در صحنه مواد مهم و قابل توجهی است که عدم توجه به آن ها در بسیاری از قسمت ها یک برهم ریختگی تصویری را به مخاطب القا می کند.

این مستند ساز که بواسطه پروژه‌های کاری به تمام نقاط ایران و برخی از کشورهای جهان سفر کرده است، ادامه داد: در برنامه سازی مستند، می بایست مرزبندی و تفاوت بین مستند گزارشی و مستند اجتماعی کاملا مشخص باشد چرا که این دو کاملا متفاوت از هم هستند و «خانه ما» در برخی بخش‌ها نزدیک به مستند گزارشی و در بخش های دیگر نزدیک به مستند اجتماعی شده است و از این رو نمی توان آن را دریکی از دو گروه تعریف کرد. همچنین در انتخاب خانواده ها می توان خانواده هایی که اعضای جذاب تری در جذب مخاطب دارند که نمونه آن در یکی از خانواده های خراسان جنوبی در مسابقه حضور داشتند استفاده کرد و خانواده ای که برآیندی از خانواده های منطقه مورد نظر باشند را برگزید؛ صرف اینکه خانواده ای تمایل به حضوردر مسابقه را داشته باشد و در مقابل دوربین راحت باشد، لازم است ولی کافی نیست.

حامدی خواه که در حال ساخت مجموعه ای از ایران و تمدن ایرانی در روسیه و قفقاز و نیز شبه قاره هند است، ضمن اشاره به استفاده درست و به جا از موسیقی نواحی مرتبط در مجموعه «خانه ما»، در پایان یادآور شد: استفاده به جا از عناصر محیطی مربوط به یک منطقه که معرف نمادهایی از پیشینه آن منطقه باشند مثل معماری، بناهای قدیمی و حتی افراد قدیمی و باسابقه آن محل می تواند جذابیت های تصویری خاصی را در یک برنامه رقم بزند که ناشی از مهارت و ریزبینی یک برنامه ساز است. برای مثال در یکی از مستندها، ما برای معرفی منطقه از حضور یک پیرمرد جذاب با آگاهی و دانش محلی که داشت استفاده کردیم و این پیرمرد، بسیار جذاب تر از مثلا رئیس شورای شهر منطقه برای برنامه و مخاطب بود. البته همه اینها مستلزم وجود فضای مناسب برای برنامه سازی نیز هست تا برنامه سازان مجبور نشوند با حداقل هزینه ها کارکنند و در نتیجه برآیند نامطلوبی داشته باشند.

خلاصه قسمت های فصل هشتم «خانه ما» که با حضور یک خانواده افغان در مشهد ساخته شده، این هفته جمعه ساعت ۱۹ از شبکه نسیم روی آنتن می رود و شنبه ساعت یک بامداد، ۹ صبح و ۱۵ بازپخش می‌شود.

برای اطلاع و استفاده از سایر مطالب ما، به کانال تلگرام خانه ما بپیوندید: