یکی از نگرانی هایی که بارها و بارها توسط کارشناسان محیط زیست، مطرح شده، مساله بی توجهی بسیاری از هم وطنان به مقوله «بازیافت زباله» است. ظاهرا بسیاری از ما گمان می کنیم همین که زباله های بدبو و آلوده را از محیط خانه مان خارج کنیم، دیگر بقیه ماجرا به ما مربوط نیست!! اما مساله این است که اگر ماجرا به همین ترتیب پیش برود، روزی فرا خواهد رسید که کره زمین عزیز و دوست داشتنی مان، تبدیل به یک سطل زباله بزرگ خواهد شد و آن روز، دیگر جایی برای زندگی انسان ها باقی نمی ماند. فقط کافی است تجسم کنید که داخل یک سطل زباله، روزتان را شب و شبتان را صبح می کنید! نفرت انگیز است؛ نه؟! اینجاست که اهمیت همکاری همه افراد جامعه در فرایند بازیافت و مساله تفکیک زباله ها از مبدا، به شدت خودنمایی می کند! در ادامه با مفهوم بازیافت، اهمیت و چگونگی آن و انواع مواد بازیافتی، آشنا خواهید شد.
مفهوم بازیافت
بازیافت به معنی استفاده از مواد مصرف شده برای تولید و ساخت مجدد همان کالا یا کالای قابل استفاده دیگر است، مثل ساخت کاغذ تازه از کاغذهای باطله و غیر قابل استفاده. در واقع در فرایند بازیافت، از زباله ها به نحوی، استفاده مجدد می شود.
چرا بازیافت؟
بازیافت زباله‌ها سه فایده مهم برای محیط زیست دارد:
به کمک بازیافت زباله در مصرف منابع طبیعی صرفه‌جویی می شود زیرا به جای استفاده از مواد خام برای تولید محصولات نو، از مواد بازیافتی استفاده می‌گردد.
از دیگر فواید بازیافت، صرفه‌جویی در مصرف انرژی است،البته بدیهی است که برای بازیافت مواد زاید هم نیاز به مقداری انرژی وجود دارد اما انرژی لازم برای بازیافت زباله، بسیار کمتر از انرژی مورد نیاز برای تولید محصولات جدید از مواد خام است. برای مثال، ساختن آلومینیوم از آلومینیوم بازیافت شده 90 درصد انرژی کمتر از ساختن آن از سنگ معدن نیاز دارد.
برای این که کره زمین، تبدیل به یک سطل زباله بزرگ نشود، باید زباله ها را دفن نمود! بازیافت زباله ها راهی است برای این مساله، چرا که فضای مورد نیاز برای دفن زباله ها را کاهش می دهد.
انواع بازیافت
روش های بازیافت در سه دسته جای می گیرند: بازیافت انرژی، بازیافت مکانیکی و بازیافت شیمیایی.
در بازیافت انرژی، زباله به عنوان یک سوخت سوزانده می شود.
بازیافت مکانیکی که احتمالا با آن آشنایی دارید، یعنی خرد کردن و استفاده از یک محصول در ساخت یک قطعه جدید.
در بازیافت شیمیایی، زباله به وسیله روش های شیمیایی به مواد دیگری (اغلب مواد اولیه یا میانی) تبدیل می شود. این روش نسبت به دو روش دیگر جدیدتر است ولی هنوز از نظر اقتصادی به صرفه نیست.
چه باید کرد؟
اولین نکته مهم در مدیریت زباله ها، استفاده صحیح و بهینه از مواد و کالاهاست. با این کار علاوه بر صرفه‌جویی در هزینه خانواده، مصرف مواد اولیه و انرژی، مقدار کمتری هم زباله تولید کرده‌ایم.
دومین نکته در مدیریت زباله، جداسازی مواد تشکیل دهنده زباله برای بازیافت کردن آنهاست.
چه موادی را و چگونه می‌توان بازیافت کرد؟
در گام اول برای بازیافت زباله‌ها باید مواد قابل تجزیه مثل پسمانده‌های آشپزخانه و مواد غذایی را از سایر زباله‌ها جدا کرده و سعی شود فقط این مواد را در کیسه زباله ریخته و به رفتگر تحویل داد. این مواد را به نوعی کود به نام کمپوست تبدیل می‌کنند و برای اصلاح خاک و جبران مواد غذایی از دست رفته از آن استفاده می‌کنند.
در مرحله بعد باید مواد قابل بازیافت را از زباله‌ها جدا کنیم. شیشه، کاغذ، پلاستیک و انواع فلزات از بهترین مواد برای بازیافت هستند.
بازیافت کاغذ
آیا می‌دانید که برای تولید یک تن کاغذ، نیاز به قطع 17 اصله درخت بالغ است؟! اگر هر شخص، کاغذهای باطله‌اش را در طول یک سال جمع کند معادل 5/1 اصله درخت است و اگر همه ما ایرانیان این کار را انجام دهیم، از قطع 100 میلیون درخت در طول یک سال جلوگیری کرده‌ایم. بنابراین توصیه می شود:
روزنامه‌ها و کاغذهای باطله و دفترچه‌های تمام شده بچه‌ها را هرگز دور نریزیم، آنها را از سایر زباله‌ها جدا کرده و به مأموران بازیافت تحویل دهیم!
اشیایی مثل پاکت‌ها و پوشه‌ها را دور نیندازیم تا در مواقع لزوم از آنها استفاده کنیم!
بازیافت مواد پلاستیکی
آیا می‌دانید که پلاستیک‌ها از نفت که منبعی تمام شدنی است، تهیه می‌شوند ولی به علت غیر قابل تجزیه بودن از زباله‌های پایدار و آلوده کننده محیط زیست محسوب می‌شوند؟!
30 درصد از پلاستیک‌های تولید شده در بسته‌بندی به کار می‌روند، پس چه خوب است هنگام خرید از بسته بندی های زاید توسط فروشنده جلوگیری کنیم!
از کیسه‌های پلاستیک خشک و غیر آلوده، چندین بار استفاده کنیم و در پایان هم از آنها برای جمع‌آوری زباله‌هایمان استفاده نماییم!
برای خرید از ساک های پارچه‌ای استفاده کنیم!
سعی کنیم در مراسم و مهمانی‌ها از ظروف قابل شستشو به جای ظروف یک بار مصرف استفاده کنیم!
بازیافت شیشه
آیا می‌دانید که بطری شیشه‌ای را که امروز دور بیندازید تا 1000 سال دیگر هم به صورت زباله در روی زمین قرار دارد؟!
برای تولید شیشه باید مقدار زیادی شن و ماسه از زمین استخراج شود که این کار نیاز به مصرف مقدار زیادی انرژی و آب دارد.
بازیافت شیشه سبب جلوگیری از حفاری‌های جدید در معادن شن و ماسه، صرفه‌جویی در مصرف انرژی و آب می شود، از طرف دیگر نیاز به فضای کمتری برای دفن زباله های شیشه ای است.
ما می‌‌توانیم با جدا کردن انواع ظروف شیشه ای شکسته، شیشه‌های مربا، سس و غیره در منزل، گام بزرگی در جهت بازیافت شیشه‌ها برداریم.
در صورت امکان بطری های شیشه ای را بر حسب رنگ جدا کرده و درب‌ها و گلوبندهای سربی دور آنها را جدا کنیم!
بازیافت آلومینیوم
آیا می‌دانید اگر قوطی آلومینیومی را دور بیاندازید بعد از 500 سال هنوز هم به صورت باقی خواهد بود؟!
وقتی که یک قوطی آلومینیومی دور انداخته می‌شود، مقدار انرژی مصرف‌شده برای ساخت آن، معادل هدررفتن نیمی از یک قوطی بنزین است.
بازیافت هر تن آلومینیوم منجر به 1000 دلار صرفه‌جویی می‌شود.
آلومینیوم می تواند بارها ذوب شود و به قوطی یا ظرف جدیدی تبدیل گردد.
نه تنها قوطی و ظروف آلومینیومی قابل بازیافت‌اند، بلکه ورقه‌های آلومینیومی بشقاب پیتزا و شیرینی هم قابل بازیافت هستند. آنها را هم جدا کرده و با سایر زباله‌ها دور نریزیم!
زباله‌های خطرناک
بعضی از زباله‌های تولید شده در خانه‌ها از مواد بسیار خطرناک به شمار می‌آیند. مانند باطری های مختلف، لامپ های مهتابی و جیوه ای، لوازم الکترونیکی و … . این وسایل دارای مواد خطرناکی هستند که سلامت ما و محیط زیست را تهدید می‌کنند.
چه خوب است از لوازم خانگی یا اسباب بازی های باطری‌دار، کمتر استفاده کنیم! ساعت‌های اتوماتیک بهتر از ساعت‌هایی است که با باطری کار می‌کنند!
باطری‌ها را در دسترس کودکان قرار ندهیم!
از قرار دادن لامپ‌های جیوه ای و مهتابی و یا لامپ های سوخته در محلی که احتمال شکستن آنها وجود دارد، خودداری کنیم! مواد موجود درون آنها محیط زیست را به شدت آلوده می‌کند.
برای اطلاع و استفاده از سایر مطالب ما، به کانال تلگرام خانه ما بپیوندید:
