مستندمسابقه خانه ما

چند هفته پیش به جشن تولد دختر 6 ساله یکی از دوستانم دعوت شده بودم، یکی از میهمانان یک عروسک زیبا برای او هدیه آورده بود. دخترک پس از باز کردن هدیه با بی توجهی گفت که خودش عروسکها و اسباب بازی های خیلی بهتری دارد. تقریباً در برابر هر هدیه ای واکنشی مشابه داشت .آنچه که باعث تعجب من شد، این بود که در سن 6 سالگی تقریباً هیچ هدیه ای در نظر این کودک جالب و ارزشمند نبود و به چشم نیامد. (شما هم احتمالاً به چنین صحنه ای در میان کودکان اطرافتان برخورد کرده اید.)
البته این اصلاً اشتباه او نبود، بلکه مقصر اصلی والدین او بودند. متأسفانه آنها به فرزندشان ارزش هدیه و پول را نیاموخته بودند و هر خواسته فرزندشان را با کوچکترین اشاره یا حداکثر پس از چند روز اصرار و بدخلقی تأمین کرده بودند. با این شرایط فرزندشان را به دنیای پر زرق و برق مصرف گرایی عادت دادند.
جامعه ایرانی و ارزشهای آن در حال تغییر است. این روزها والدین تمام تلاش خود را صرف کسب درآمد بیشتر می کنند، اما گاه فرصت چندانی برای خرج این درآمد در کنار همسر و فرزندانشان ندارند. پس برای غلبه بر این احساس گناه به تمام نیازها و خواسته های پرهزینه فرزندان خود تن می دهند. این روزها بیشتر زوجها یک یا حداکثر دو بچه دارند، بنابراین بر خلاف گذشته درآمد والدین در میان تعداد کمتری از بچه ها تقسیم می شود و آنها تمام تلاش خود را برای تأمین خواسته های کودکان و شکوفایی استعدادهایشان می کنند. نتیجه چنین رویکردی تربیت نسلی پرتوقع است که پس از مدتی هیچ ارزش و اعتباری برای پول و محدودیتهای مالی والدین خود قائل نیست. زنگ خطر این مشکل برای دخترک شش ساله در همان جشن تولد به صدا درآمد. به همین دلیل است که کارشناسان مسائل کودک معتقدند، والدین باید انضباط مالی و مهارتهای اقتصادی را از همان سنین کودکی به فرزندان خود بیاموزند.
آموزش و یادگیری انضباط همیشه آسان و ساده نیست اما اگر شما می خواهید از نظر مالی پیشرفت کنید، این کار ضروری است. نظم و مدیریت مالی فقط یک عنوان یا مفهوم جذاب برای بحث و گفتگو نیست، یک نیاز است. در جوامع امروزی که مردم دائماً به بیشتر داشتن و بیشتر مصرف کردن تشویق می شوند، بسیاری فکر می کنند که به اندازه کافی پول بدست نمی آورند. اما نکته اصلی اینجاست که اگر شما فاقد انضباط مالی باشید، فرقی نمی کند ماهی یک میلیون درآمد داشته باشید یا ده میلیون، همیشه با مشکلات اقتصادی و استرس فراوان ناشی از آن دست و پنجه نرم خواهید کرد. در واقع مقدار پول چندان مهم نیست، آنچه که با آن انجام می دهید، مهم است.
متأسفانه بسیاری از بچه ها بدون یادگیری درباره نحوه پرداخت قبض ها، اقساط و بودجه بندی درآمد و هزینه ها یا پس انداز بزرگ می شوند. این افراد در بزرگسالی افرادی درگیر بدهی های زیاد و مشکلات مالی خواهند بود. آموزش مسائل مالی (کسب درآمد، خرج کردن و پس انداز ) به کودکان از سنین پایین باعث موفقیت آنها در سنین بزرگسالی خواهد شد.
در این میان عادات مالی والدین بر نگرش کودکان درباره مسائل مالی تأثیر خواهد گذاشت. آنها معمولا رفتارهای والدینشان را تقلید می کنند. اگر کودکی شاهد بدهی های مالی والدین یا اسراف منابع مالی توسط پدر و مادر خود باشد، با احتمال بیشتری در بزرگسالی همین رفتارها را نشان خواهد داد. کودکی که هرگز شیوه درست مدیریت پول یا پس انداز را ندیده باشد، در بزرگسالی هم هرگز نخواهد توانست درآمدها و منابع مالی خود را مدیریت کند. بچه ها گوش نمی کنند، بلکه می بینند. آنها فقط رفتارهای شما را یاد می گیرند. به قول معروف  «رفتار بلندتر از هر کلمه ای صحبت می کند».

برای آموزش انضباط مالی ابتدا لازم است بچه ها ارزش و اهمیت پول را درک کنند و برای درک اهمیت پول پیش از از هر چیز باید بفهمند که پول به آسانی بدست نمی آید و هیچ چیز در زندگی مجانی نیست. این آموزشها را باید از سالهای اولیه کودکی شروع کرد. اما والدین باید حتما توجه داشته باشند تا در این زمینه با آگاهی و دقت پیش بروند و از سختگیری و تحمیل فشار و استرس به کودکان بپرهیزند. به چند نکته مفید و کاربردی در این زمینه توجه کنید:

• بهتر است برای بچه ها مبلغ ثابتی به عنوان پول تو جیبی به صورت هفتگی یا ماهیانه تعیین شود. آنها باید با استفاده از این پول هزینه های خرد خود را پرداخت نمایند و آن را به عنوان منبع مالی خود مدیریت کنند.
• والدین باید قانونهایی برای تقویت خودانضباطی مالی بچه ها وضع کنند. اگرچه کودکان باید ملزم به رعایت این قوانین باشند، اما باید به آنها تا حدودی استقلال عمل هم داده شود. اشتباه کردن و یادگیری از اشتباهات (آزمون و خطا) شیوه مناسبی برای آموزش و نهادینه کردن انضباط اقتصادی در کودکان است. آنها را باید تشویق کرد تا بخشی از پول تو جیبی خود را پس انداز کنند. افتتاح حساب بانکی روش مناسبی برای تشویق پس انداز در کودکان است. آنها همچنین باید بدانند قرض کردن و بدهی به دیگران ممنوع است.
• یکی از بهترین راه های کمک به کودکان در شروع آموزش این است که به آنها اجازه دهید تا کمک هزینه و درآمد کوچکی داشته باشند. درست مانند بزرگسالان که برای کسب درآمد کار می کنند، لازم است کودکان نیز با پول از طریق کار کردن آشنا شوند.

در مطالب بعدی به راهکارهای عملی آموزش انضباط مالی به کودکان خواهیم پرداخت و به سوالات رایج والدین در این باره پاسخ خواهیم داد.

شما چه راه حل و روش هایی برای این موضوع مهم یافته اید؟ همچنین دغدغه ها و سؤالات خود را مطرح کنید و به این وسیله ما را در تهیه مطالب مفیدتر یاری کنید.

برای اطلاع و استفاده از سایر مطالب ما، به کانال تلگرام خانه ما بپیوندید: