مستندمسابقه خانه ما

ماه رمضان هم بالاخره از راه رسید. صفحات وب و شبکه های مجازی را که باز کنید همگی پر از جملات ناب و زیبا هستند در وصف این ماه مبارک. ماه ضیافت الهی، ماه مهمانی خدا، ماه خودسازی و … . اما برای من این ماه، همیشه حس و حال تازه ای داشته است. یک جور حس تازگی، یک جور حس متفاوت، شاید بهتر است بگویم حال و هوای تغییر!

به گمانم پررنگ ترین حس و حال این ماه از همان بچگی هم برای همه ما همین بوده است، حس و حال تفاوت و تغییر! اما دقیقا چه چیزی این حس و حال را ایجاد می کند؟ اساسا این ماه انگار تغییری در ابعاد مختلف زندگی انسان ایجاد می کند. این تغییر از مسایل ظاهری مثل تغییر ساعات خواب و بیداری و تغییر در ساعات خوردن و آشامیدن گرفته تا تغییر در حال و هوای درونی انسان را در بر می گیرد. اندیشمندان می گویند که انسان در برابر تغییر مقاومت می کند. ماه رمضان، با همین تغییر در خوردن و آشامیدن، انگار مقدمه ای است برای تن دادن به بقیه تغییرات که اتفاقا تغییرات مثبتی هستند.

به گمانم رمضان فرصتی است برای تمرین تغییرات مثبت، تمرین فضایلی مثل صبوری و خودداری! همین خودداری از لذت های جسمانی مثل خوردن و آشامیدن، آن هم وقتی که خوردنی ها و آشامیدنی ها در همان حول و حوالی به آدم چشمک می زنند، خودش تمرین بزرگی است. تمرین تقویت اراده است. تمرین مدیریت بر جسم است. همین خودداری، با وجودی که ساده به نظر می رسد، می تواند به شرط خواستن، مقدمه توانستن برای تغییراتی بزرگ تر شود.

ماه رمضان کلا همه چیزش متفاوت است با روزهای عادی. شخصا بارها احساس کرده ام که انگار ساعات و فرصت های بیشتری در ماه رمضان در اختیار دارم. شاید دلیل آن تغییر در خورد و خوراک باشد. این که ناچار نیستیم ساعاتی را در طی روز برای پختن و خوردن وعده های مختلف غذایی صرف کنیم. این مساله انگار باعث می شود، زمان کش بیاید و وقت بیشتری داشته باشیم. این زمان پربرکت می تواند منشاء خیرات زیادی باشد. مثلا یکی از توصیه های پزشکی در ماه رمضان، اجتناب از خوابیدن بلافاصله بعد از خوردن سحری است و توصیه می شود در حدود یک ساعت بین خوردن سحری و خواب بعد از ان فاصله باشد. یکی از کارهایی که در همین زمان یک ساعته، فرصت خوبی برای انجام آن فراهم می شود، کتاب خواندن و یادداشت کردن افکار و کارهای روزانه است. به شدت توصیه می کنم این کار را امتحان کنید! تجربه بسیار جذابی است!

یا همین ساعات مشخص خوردن و از خوردن باز ایستادن، حداقل نکته ای که به ذهن تبادر می کند مدیریت زمان است. این که باید تا ساعت مشخصی اسباب و لوازم و خوراکی های افطار را آماده کرده باشیم، خودش یک جور تمرین مدیریت زمان است. این که باید سر زمان مشخصی از خوردن و آشامیدن باز بایستیم، تمرین است. باید زمان مشخصی از خواب بیدار شویم و سحری بخوریم. اینها خودش تمرین مدیریت زمان است.

نزدیک اذان مغرب که می شویم، عجله آدم ها برای رسیدن به خانه، غیر از رسیدن به سفره افطار می تواند معنی و نتیجه دیگری هم داشته باشد. این که قرار است این فرد در کنار خانواده اش ساعتی را بگذراند. این که یک دورهمی گرم خانوادگی در انتظار اوست. این ها همه فرصت های عمیق و لطیفی است که این ماه برای روزه داران فراهم می کند. این که دو وعده غذایی در شبانه روز را در کنار خانواده خود بگذرانند، خود فرصتی است برای بهتر شدن، گرم تر شدن و عمیق تر شدن روابط خانوادگی. یکی از خاطرات جذاب من از ماه رمضان، گفت و شنود و شوخی های من با خواهر و برادرهایم بر سر سفره افطار و سحری است. شیطنت ها و خنده هایمان بعد از خوردن سحری و هیس هیس های مداوم مادرم که گوشزد می کرد رعایت حال همسایه هایی که در حال استراحت هستند را بکنیم!

در روایتی از امیرمومنان علی (ع) آمده است که روزه قلب، بهتر از روزه زبان و روزه زبان، بهتر از روزه شکم است. به گمانم، اینها همه یادآوری است، همه علامتی است برای این که بیشتر حواسمان باشد، این روزها بیشتر مراقب کلام و عمل خود باشیم. جایی خوانده بودم که اگر عملی را در روزهای متمادی انجام دهید، ملکه ذهن و روح می شود و می تواند به صورت عادتی دائمی درآید. در واقع شاید این ماه قرار است همین کارکرد را داشته باشد، فرصتی برای ترک ضعف های اخلاقی، کنار گذاشتن ترس ها و ناراحتی های بیهوده، تمرین قوی تر شدن، تمرین برای این که آدم بهتری باشیم.

این ماه حتی می تواند فرصتی برای بهبود در روش های تربیتی والدین باشد. اساسا کودکان از رفتار ما سرمشق می گیرند و بدیهی است که اجتناب ما از بدی ها و گناهان، تاثیر مثبت و مستقیمی بر رفتار فرزندان نیز خواهد گذاشت.
کودکان ما هم اکثرا با دیدن حال و هوا و آداب این ماه، علاقه دارند که تمرین روزه داری ولو برای ساعاتی کوتاه در شبانه روز کنند. یقین بدانید که این تمرین های کودکانه، مقدمه تقویت اراده فرزندانمان برای روبرو شدن با مسایل آینده است. این که بتوانند جسم و روح خود را مدیریت کنند و تمایلات خود را به تعویق بیندارند، می تواند تمرینی باشد برای همه چیز. واقعا به همین سادگی است! کودکی که گرسنگی و تشنگی را طی ساعاتی از روز تحمل می کند، در بزرگسالی، تمایلات جسمی، علایق اقتصادی و … خود را بهتر مدیریت خواهد کرد.

همین که براساس آموزه های دینی ما، در یک سوم پایانی این ماه فرصتی به نام شب های قدر برای آمرزش فراهم است چه معنایی دارد؟ جز این است که انگار خدا با همه مهربانی اش دارد همه جور امکانی فراهم می کند برای این که تغییر کنیم؟ آدم بهتری بشویم؟ این که نزدیک 20 روز تمرین کنیم و دوری کنیم از گناه و تقصیر تا برسیم به شب های قدر، انگار فرصتی است که قول و قرارمان را با خدا محکم کنیم. این که به خودمان قول بدهیم که می خواهیم گام در مسیر بهتر شدن بگذاریم و البته خیلی خیلی مهم است که این قول و قرار را فراموش نکنیم.

شاید یکی از کارهایی که در این ماه باید کرد، یادداشت کردن همین افکار و قول و قرارهاست. آن وقت است که هر چند وقت یک بار می شود به آن ها رجوع کرد و مرورشان کرد. آن وقت است که هربار یادمان می آید که قرار است به سمت کدام مقصد حرکت کنیم. آن وقت است که بند کفش ها را محکم می کنیم و کوله هایمان را برمی داریم و استوارتر در مسیر بهتر شدن قدم برمی داریم و ایمان داریم که میزبان مهربانی، انتظارمان را می کشد و همیشه از دور و نزدیک مراقب ماست.

برای اطلاع و استفاده از سایر مطالب ما، به کانال تلگرام خانه ما بپیوندید: