کارشناسان حوزه سواد مالی کودک معتقدند بدون داشتن سواد مالی در خصوص چگونگی کسب و هزینه‌کرد پول، تصور زندگی با کیفیت در آینده برای کودکان، بسیار مشکل خواهد بود؛ این در حالی‌ست که بسیاری از والدین به افزایش سطح سواد مالی کودکان خود بی‌توجه هستند.
امروزه با توجه به افزایش مشکلات اقتصادی، بیش از هر زمان دیگری لازم است به کودکان بیاموزیم با پولی که به دست می‌آورند چه باید بکنند، چگونه آن را به شکل صحیح پسانداز کنند و نکاتی را که در مورد مدیریت مالی و بودجه‌گذاری نیاز است بدانند، به آنها بیاموزیم و آنها را با دانش پولی صحیح، برای زندگی و آینده آماده کنیم.
آشنا کردن کودکان با پول، نحوه خرج کردن آن، آموزش فرهنگ پس انداز کردن و کسب درآمد از محورهای مهمی است که خانواده‌ها باید به طور جدی به آن بپردازند. حال سؤال مهمی که پیش می‌آید این است که وقتی ما به عنوان والدین کودک یا سرپرستش تصمیم به آموزش او در این زمینه می‌گیریم چگونه باید عمل کنیم؟ آیا به شیوه یا تکنیک خاصی نیاز داریم؟
در ادامه به چند راهکار کمکی در آموزش سواد مالی به کودکان پرداخته می‌شود.
پول توجیبی
پول توجیبی برای کودکان یکی از عوامل تقویت سواد مالی در کودکان است. یکی از اهداف مهم در تربیت فرزندان داشتن استقلال است که منوط به حل مسائل اقتصادی است. برای استقلال مالی نیاز است کودکان با نحوه خرج کردن پول آشنا شوند؛ شما می‌توانید با دادن پول توجیبی، بر اساس نیازهای کودک و با توجه به درآمدتان، این موضوع را به او یاد بدهید.
دادن پول توجیبی فرصتی‌ست که از طرف خانواده‌ها به کودکان داده می‌شود؛ چرا که صرفاً با گفتگو نمی‌توان به کودکان سواد مالی را آموزش داد بلکه خود فرزندان باید آن را تجربه کنند. پول توجیبی هدیه به کودکان نیست بلکه ابزاری برای آموزش مهارت‌های پولی است و نباید با سایر مباحث تربیتی مثل منوط کردن پول‌توجیبی به رفتارهای درست یا نادرست غیر پولی (ادب، خوابیدن و منظم بودن) که در بزرگسالی بدون آنکه افراد ریشه آن را بدانند دچار اضطراب مالی می‌شوند، تداخل پیدا کند.
آموزش پولی به کودکان از طریق پرداخت پول توجیبی معین به آنها روشی بسیار ارزنده است زیرا به این روش متوجه می‌شوند ارزش پول چیست و چگونه باید در بودجه‌بندی و سرمایه‌گذاری آن را در نظر بگیرند.
بودجه‌بندی
بودجه‌بندی روشی مناسب در آموزش پولی به کودکان است؛ چون رفتارهای درست پولی زمانی شکل می‌گیرند و رشد میکنند که کودکان بتوانند به طور صحیح بودجه‌گذاری کنند. کودک شما باید بیاموزد که چگونه پول خود را بودجه‌بندی کرده و تصمیم درست را در مورد خرج کردن آن اتخاذ کند. بودجه‌بندی برای کودکان به این معناست که بتوانند پولشان را برای هزینه‌های مختلف مانند پسانداز کردن، خرید خوراکی، تفریحات، پوشاک و… تقسیم کنند و به هر کدام مقدار لازم و کافی پول را اختصاص دهند.
پس انداز
یکی از بخش‌های مهم آموزش کودکان در مورد پول، آموزش روش صحیح و مؤثر پسانداز کردن است. وقتی کودکان در ابتدای راه هستند و تازه شروع کرده‌اند می‌توانید برای آنها یک قلک تهیه کنید که برای‌شان به عنوان یک بانک کوچک عمل کند. سپس هر زمان که کودک‌تان یک اسباب بازی مشخص یا هر چیز دیگری را می‌خواهد و شما پول کافی برای خرید آن ندارید، می‌توانید به او توضیح دهید که می‌تواند هر مقدار پولی که دریافت می‌کند مانند پول ماهانه، هدیه تولد و… را در یک مکان امن همچون قلکش پس انداز کند، تا زمانی که پول کافی برای خرید آن مورد فراهم شود. هرچند انتظار برای خرید چیزهایی که کودکان می‌خواهند دشوار است، ولی آنها باید این درس مهم یعنی صبر در به دست آوردن‌ها و منتظر بودن برای برخی چیزها، مانند در صف ایستادن، را یاد بگیرند.
در واقع تشویق فرزندان برای تعیین اهداف کوتاه مدت و انتظار برای خرید به آنها می آموزد که می‌توانند ازبعضی از خواسته‌های کوتاه‌مدت خود در ازای تحقق اهداف بلندمدت کوتاه بیایند و بر اساس آن، پس‌اندازهای مالی داشته باشند.
در مراحل بعدی نیز می‌توانید آنها را با بانک و حساب پسانداز بانکی آشنا کنید. به آنها توضیح دهید که بانک مکان امنی برای نگهداری پولشان است و اگر حتی پول بانک را بدزدند، و یا یا بانک ورشکست شود، او پولش را از دست نخواهد داد. همراه بردن کودک تان به بانک و دیدن افرادی که در آنجا کار میکنند بسیار مفید است. همانطور که کارمند بانک در حال باز کردن حساب برای کودتان هست با کمک کارمند بانک فرایند را بطور شفاف به کودک‌تان توضیح دهید. بسیاری از بانک‌ها، حساب پس‌اندازهایی ویژه برای کودکان طراحی کرده‌اند که با میزان پسانداز مقداری سود به آنها تعلق می‌گیرد. مشاهده ی رشد حساب در طول زمان می‌تواند هر کودکی را برای پسانداز و هزینه برای موارد عاقلانه تشویق کند.
سرمایه‌گذاری
مهارت سرمایه‌گذاری از عوامل دیگر تقویت سواد مالی در کودکان است. ما باید به کودکانمان بیاموزیم که پول صرفاً برای هزینه کردن نیست، بلکه برای تولید مجدد پول هم باید مورد استفاده قرار گیرد. زمانی که ما به کودکان در مورد پول آموزش می‌دهیم در حقیقت می‌خواهیم به فرزندان خود قدرت بدهیم و پایه‌های چگونگی سرمایه‌گذاری را برای آتیه آنها بگذاریم. کودک باید بیاموزد که می‌تواند با سرمایه‌گذاری درست و مناسب، به سود برسد و پولی که دارد را بیشتر کند.
سعی کنید آموزش را با سرگرمی همراه کنید تا برای کودک خسته کننده نباشد. برای مثال بازی روپولی در ایران بازی محبوبی در زمینه کودک و سرمایه‌گذاری است. در این بازی می‌توانید به کودک بیاموزید چگونه پول خود را افزایش دهد یا چگونه صاحب بخشی از یک سهم از شرکت موردعلاقه خود شود.
نکته مهم دیگری که در آموزش سرمایه‌گذاری به کودکان باید مورد توجه قرار دهید این است که اجازه دهید آنها اشتباه کنند. لزومی ندارد که همیشه جلوی تصمیمات اشتباه کودکان خود را بگیرید. اجازه دهید تا آنها در موارد ساده و کم اهمیت مانند خرید یک اسباب بازی بی‌کیفیت اشتباه کنند تا بتوانند از این اشتباه درسی بزرگ بگیرند و بعدها هنگام تصمیم گیری‌های مهم‌تر تجربه خود را به کار ببرند.
کسب درآمد
آموزش کودکان درباره پول، مهارت‌های سواد مالی آنها را بالا می‌برد و در نتیجه ترغیب می‌شوند که راه‌های کسب درآمد را از همان سنین پایین بیازمایند و وقتی به بزرگسالی می‌رسند در مورد تأمین معاش خانواده مسئولیت‌پذیرتر و صاحب قابلیت‌های بیشتری می‌شوند.
کودکان کوچک‌تر می‌دانند که شما پول‌تان را از کیف پول یا دستگاه خودپرداز دریافت می‌کنید، اما ممکن است نفهمند که پول در درجه ی اول باید در ازای کاری بدست آید. به آنها توضیح دهید که بزرگسال در ابتدا باید شغلی پیدا کند و در ازای آن شغل می‌تواند پول دریافت کند که به آن درآمد گفته می‌شود. زمانی که کودکان فهمیدند که افراد باید با کارشان پول بدست آورند، ممکن است به یادگیری اینکه خودشان چطور می‌توانند چه در زمان حال و چه در آینده کار کنند و پول بدست آورند، علاقه‌مند شوند. شما می‌توانید با کودک‌تان درباره یک پاداش، یا انجام کار ویژه اطراف خانه و حیاط برای کسب مقدار کمی از پول صحبت کنید یا مثلاً برای جشن تولد و برخی مراسم‌ها و تعطیلات به عنوان هدیه به آنها پول بدهید. همچنین شما می‌توانید روحیه کارفرمایی کودکان‌تان را با بحث درباره ی هر گونه ایده ای که او برای کسب و کارهای کوچک دارد پرورش داده و خلاقیت‌شان را تشویق کنید. کشف همه راه های پول درآوردن برای کودکان هیجان انگیز خواهد بود.
سخن پایانی
در پایان ذکر این نکته ضروری‌ست که در طی این مراحل همواره باید به این نکته توجه داشته باشید که آموزش نادرست و ناکافی، کودکان را به سمتی سوق ندهد که نتیجه عکس حاصل شود. تمامی آموزش‌ها باید جنبه عملی داشته باشد تا کودک بتواند آموزش‌ها را تجربه کند. این آموزش‌ها در دراز مدت نتیجه می‌دهد پس اگر در مدت زمان کوتاه به نتیجه نرسیدید آموزش‌ها را قطع نکنید، مداومت داشته باشید و مطمئن باشید که نتیجه خواهید گرفت.
برای اطلاع و استفاده از سایر مطالب ما، به کانال تلگرام خانه ما بپیوندید:
