مستندمسابقه خانه ما

مهمانی گرفتن، از آن چالش هایی است که برای عده ای مایه عذاب و سختی و برای عده ای مایه مسرت و شادی است. بستگی دارد که چطور به آن نگاه کنید! بر همین اساس، مهمانی به چالشی مهم برای شرکت کننده های مسابقه خانه ما تبدیل شد که مورد استقبال بینندگان نیز قرار گرفت و موجب پدید آمدن بحث های فراوانی در سایت و اینستاگرام خانه ما پیرامون مهمانی هر خانواده می شد.

در همین راستا، یکی از بینندگان برنامه خانه ما، تجربه مهمانی خانوادگی خود را برای ما مرقوم کرده اند که مطالعه این تجربه برای خوانندگان سایت و علاقه مندان برنامه خانه ما خالی از لطف نیست، ضمن اینکه سایر بینندگان نیز می توانند تجربیات خود را برای ما به ایمیل khaneyema.nobin.tv@gmail.com  ارسال کنند و در صورت تمایل با نام خودشان منتشر شود. لازم به ذکر است متن زیر با حفظ تمام نکات و جزئیات مورد اشاره نویسنده اصلی، توسط ویراستار سایت خانه ما مقداری ویرایش شده است تا ساده و روان باشد:

برنامه خانه ما همیشه برایم جذاب بوده است. از همان سری اول، دیدن تلاش خانواده ها برای مدیریت هزینه ها باعث شد که خیلی با آنها همذات پنداری کنم و هربار خودم را جای آنها بگذارم و ببینم اگر من جای آنها بودم، چه می کردم؟!

مدتی است برای افزایش سطح صله ارحام در فامیل، مهمانی های شام فامیلی برگزار می کنیم با این قرار و مدار جدی که فقط یک نوع غذا تهیه شود و از تجمل و ریخت و پاش خبری نباشد.

خلاصه این بار، قرعه به نام خانواده ما افتاد و من در راستای همذات پنداری های مکرر با شرکت کنندگان خانه ما و با دیدن چالش مهمانی 30 نفره خانواده های اصفهانی، تصمیم گرفتم «خانه ما»یی رفتار کنم.

تعیین نوع غذا

بعد از تعیین زمان مهمانی، نوبت به تصمیم گیری در مورد نوع غذا رسید. در دورهمی های فامیلی ما، غذاها به اصطلاح برنجی هستند. بنابراین من هم تصمیم گرفتم که با برنج از مهمان هایم پذیرایی کنم. البته پخت غذاهای بدون برنج ممکن است به صرفه تر باشد، اما من با توجه به حضور بچه های کم سن و سال، ترجیح دادم غذایی تدارک ببینم که همه پسند باشد.

به نظرم هر کدبانویی، بالاخره در پخت حداقل یک نوع غذا، آن قدر تبحر دارد که مهمان هایش در پایان غذا، انگشت هایشان را هم لیس بزنند! بنابراین در گام اول، مهم است که تجربه پخت و تولید نسبتا انبوه غذای موردنظر خود را داشته باشید!

مثلا بنده در بدو امر، تصمیم به پخت خورش قیمه گرفتم چون واقعا خورش های قیمه خوش آب و رنگی می پزم که همیشه بچه هایم درخواست پرس دوم و حتی سوم را دارند، اما کمی بررسی، باعث شد از این انتخاب صرف نظر کنم چون تا به حال تجربه پخت این غذا را در حجم بالا نداشتم و چون قرار بر سرو تنها یک نوع غذا بود، اشتباه اولم، تبدیل به اشتباه آخر می شد و مهمان هایم را ناراضی روانه خانه و زندگی شان می کرد!

پس بنا بر تجارب قبلی، تصمیم به پخت زرشک پلو با مرغ گرفتم که بارها امتحانش را بصورت تولید نسبتا انبوه، پس داده بودم! البته از نظر هزینه ها مرغ نسبت به خورش (اعم از قیمه و قرمه و فسنجان و … ) هم به صرفه تر است و هم از نظر ذائقه عمومی غذای همه پسندی محسوب می شود.

نکته مهم در این ماجرا، بیش از تعداد و تنوع غذاها، تبحر آشپز در به عمل آوردن یک غذای خوش آب و رنگ و معطر با چیدمانی با سلیقه است که حسابی بیننده و خورنده را بر سر ذوق و اشتها بیاورد و صد البته صفا و صمیمیت میزبان که باعث می شود، یک مهمانی خوب و خوش خاطره برای همگی خلق شود.

تعداد مهمان ها

تعداد مهمان های من حدود 50 نفر بود (دقیقا 48 نفر) که البته از این 48 نفر 7 کودک زیر 12 سال داشتیم که قاعدتا اشتهایشان نصف یا حتی یک سوم بزرگسالان است بنابراین میانگین 44 نفر را برای این مهمانی در نظر گرفتیم.

برآورد میزان مواد مورد نیاز

بعد از آن نوبت به محاسبه حجم خریدهای مربوط به مهمانی رسید.  براساس تجارب قبلی و مدد گرفتن از دنیای اینترنت و کسب مشاوره از چندکدبانوی مجرب در امر مهمانی های پرجمعیت، شروع به یادداشت و برآورد ریز مواد کردم.

غذای اصلی

برنج: اهل فن می گویند که هر کیلو برنج برای مهمانی ناهار باید برای 6-7 نفر و برای مهمانی شام برای حدود 8 نفر پخته شود. تجربه خودم هم این بود که برای یک وعده غذایی که فقط یک نوع غذا سرو می شود، در حدود 125 گرم برنج برای هر نفر کافی است (یعنی هر 8 نفر، یک کیلو) که تازه اگر توی فک و فامیلتان، آدم پرخور نداشته باشید، حتی از این کمتر هم می توانید سرو کنید یعنی هر یک کیلو برای 9 نفر!

زعفران و زرشک: یک مثقال زعفران و یک پیمانه زرشک (در حد 150 گرم).

مرغ: بچه که بودم یادم هست که در مهمانی ها همیشه یک مرغ نسبتا درشت را به 4 یا حداکثر 6 تکه تقسیم و سرو می کردند، اما در این دوره و زمانه که بحث رژیم غذایی و خوش هیکلی، نقشی کلیدی در زندگی ایفا می کند! هر مرغ قطعا و حتما، قابل سرو برای 8 نفر خواهد بود که تازه مطمئن باشید خیلی ها همان یک تکه را هم کامل نمی خورند! بنابراین 6 مرغ با وزن حدود 5/2 الی 3 کیلو، برای این جمعیت، کافی است.

روغن: یک قوطی روغن سرخ کردنی یک لیتری برای سرخ کردن مرغ ها و یک قوطی یک لیتری روغن معمولی برای پخت برنج قطعا کافی بود (برای برنج که حداکثر نیم لیتر هم جواب می دهد). البته من یک قالب کره 100 گرمی هم برای سرخ کردن پیاز و بارگذاشتن مرغ استفاده کردم که مرغ را بسیار خوش طعم می کند.

پیاز: یک کیلو برای این مقدار مرغ جوابگوست (تقریبا 4 عدد پیاز متوسط برای سرخ کردن و 4-5 عدد رنده شده هم برای مزه دار کردن مرغ ها) و البته 4-5 عدد حبه سیر موقع پخت مرغ برای عطر و طعم بهتر.

فلفل دلمه ای: 4 عدد متوسط برای طعم دادن به غذا کافی است که حدود 200 گرم می شود.

تزیینات غذا: برای تزیین غذا هم یکی از ارزان ترین چیزهای ممکن، جعفری است که رنگ سبزش جلوه خوبی با مرغ های خوشرنگ و خوشمزه ما دارد! 250-300 گرم کاملا جواب می دهد. البته می توان در کنار مرغ، مقداری سیب زمینی سرخ کرده یا از آن هم ناسالم تر، چیپس! استفاده کرد که اینها دیگر سلیقه ای است. تزیینات متنوعی می توان انجام داد، اما مساله این است که قرار بنده با خودم صرفه جویی حداکثری بود.

طعم غذا: این هم از آن قلق هایی است که مرغ را حسابی خوشمزه می کند. در مجموع حدود 4 قالب طعم مرغ استفاده کردم. اگر آب مرغ پخته هم داشته باشید که نور علی نور است. در کنار این ها از شب قبل؛ تکه های مرغ را داخل یک مخلوط طعم دهنده به قول حرفه ای ها مارینیت کردم؛ در واقع مخلوطی از پیاز رنده شده و روغن مایع، زعفران، برگ بو، چوب دارچین، نمک و فلفل و پودرسیر و زنجبیل و نمک درست کردم و مرغ ها را یک شب در این مایه خواباندم و روز بعد، اول سرخ کردم و بعد پختم.

رب گوجه فرنگی: نصف قوطی، جوابگوست. البته به کیفیت رب هم بستگی دارد.

لیموترش/ آب نارنج: 4-5 عدد لیموترش بزرگ برای ترشی این غذا کافی است. یکی دیگر از فوت های کوزه گری، اضافه کردن رنده پوست لیموترش است (البته قسمت سفید را نباید بریزید چون تلخ می شود، فقط به صورت سطحی باید رنده کنید). عطر بی نظیری به این غذا می دهد.

مخلفات

ماست: در کنار غذای اصلی تصمیم گرفتم ماست و سالاد کاهو و نوشابه و دوغ سرو کنم. به نظرم آمد که رنگ و لعاب زیبایی به سفره ام می دهد.

در نگاه اول، ماست های یک نفره موجود در بازار، دم دست ترین گزینه به نظر می آمد. هر قوطی در حدود 900 الی 1000 تومن در می آمد و نکته مهم تر این که حجم ماست داخل آن، برای آدم ماست خوری مثل خودم، خیلی کم بود! بنابراین تصمیم گرفتم ماست دبه ای بخرم و داخل پیاله و با تزیینی ساده و کم خرج (یک برگ کوچک جعفری) سرو کنم. نکته کلیدی این بود که می خواستم اگر ماست ها دست نخورده ماند و اضافی آمد، بتوانم آنها را داخل دبه برگردانم و بعدا استفاده کنم و به نظرم آمد با تزیین جعفری، دورریز نخواهم داشت و تنها باید برگ جعفری را جدا کنم.

سه دبه ماست (با وزن 2.2 کیلوگرمی) خریداری کردم که البته بعدا فهمیدم که با دو دبه هم کارم راه می افتد، یعنی برای هر مهمان در حدود 100 الی 120 گرم ماست، کافی است و خیلی هم ارزان تر از ماست تک نفره تمام می شود.

نوشیدنی: تصمیم گرفتم نوشابه و دوغ را در کنار هم سرو کنم. یکی از راهکارها، دوغ و نوشابه های تک نفره است که خب گران تر از نوشابه و دوغ خانواده تمام می شود، بنابراین دوغ و نوشابه خانواده خریداری کردم و نوشیدنی ها با لیوان سرو شدند.

دوغ و نوشابه های خانواده اغلب در حجم یک الی 1.5 لیتری توزیع می شوند که مشاورین اعلام کردند که هر بطری را برای 6 نفر مهمان در نظر بگیرم، یعنی نفری 250 سی سی، و من در نهایت 5 بطری نوشابه و 5 بطری دوغ خانواده خریدم؛ اما نکته ای که از نظر دور ماند، این بود که این مهمانی در فصل زمستان برگزار شد و طبیعی است که نوشیدنی خنک، کمتر مصرف شود.

از طرفی، از لیوان یک بار مصرف استفاده کردم که نسبت به لیوان های کریستال، حجم کمتری دارد، بنابراین با توجه به آب و هوای زمستانی و سایز و اندازه لیوان ها می توان هر بطری را برای 8 نفر مهمان در نظر گرفت، مگر این که مهمان های شما به شدت اهل نوشابه و دوغ باشند که بسته به موقعیت، باید حجم خرید را افزایش داد!

سالاد: این مورد از آن دسته چیزهایی است که می شود کلا حذف کرد. من البته سرو کردم و یکی از اشتباهات بزرگم در این مهمانی بود که منجر به اضافی آمدن حجم زیاد سالاد دست نخورده شد. چنین اشتباهاتی، اگر مهمانی تان در فصل گرما باشد، بدتر هم هست چون مواد غذایی اضافی به سرعت خراب می شوند. کلا وقتی تعداد مخلفات زیاد می شود باید از حجم آنها کم کرد تا میزان دورریز و اسراف به حداقل برسد.

سالاد را در ظرف های بزرگ سرو کردم چون به نظرم رسید سرو تک نفره در ظرف یک بار مصرف، هزینه بالاتری دارد (خرید ظرف یک بار مصرف)، از طرفی، احتمال مصرف نصفه و نیمه سالاد توسط مهمان ها بالاتر می رود که باعث دورریز بیشتری می شود.

برای آماده کردن 8 ظرف بزرگ سالاد، 4 عدد کاهوپیچ متوسط (کاهو پیچ به نسبت کاهوبرگ، دورریز کمتری دارد و احتمال تلخ بودن آن هم خیلی بعید است) خریدم. برای هر ظرف، 2 عدد گوجه و 2 عدد خیار متوسط در نظر گرفتم و یک عدد هویج نسبتا درشت برای رنده کردن روی سالاد. البته در هنگام خرید از هر مورد، یکی دو عدد اضافی برداشتم تا بعدا به اصطلاح کم نیاید و وسط کار و مهمانی، دستم توی پوست گردو نماند، اما خب در کل موادم زیاد آمد.

سس: برای طعم و مزه سالاد هم سس یک نفره تهیه کردم (50 عدد). حواستان باشد که حتما خط برش سس ها را چک کنید تا مهمان ها گرفتار کلنجار و کشتی با این موجودات کوچک اندام زورمند نشوند! پس اگر کارخانه محترم به فکر مصرف کننده نبوده، شما به فکر مهمان هایتان باشید و یک برش کوچک با قیچی، روی خط پرفراژ آن ایجاد کنید!

نکته دیگر این که سالاد هم در فصل زمستان، مشتری چندانی ندارد، پس شما می توانید به همان ماست و نوشیدنی اکتفا کنید!

پذیرایی قبل از شام

برای پذیرایی قبل از شام، چای، میوه و شیرینی در نظر گرفتم.

میوه

از آنجایی که احتمال اضافی آمدن میوه در مهمانی ها زیاد است، تصمیم گرفتم میوه هایی تهیه کنم که قابل تبدیل و فرآوری باشند! البته تفاوت و تنوع رنگ میوه ها هم اهمیت زیادی دارد. مثلا سرو پرتقال در کنار نارنگی، شاید چندان جالب و هنرمندانه نباشد.

به هر حال، برای جلوگیری از ریخت و پاش، تصمیم گرفتم از میان میوه های سیب، نارنگی، کیوی و موز، سه نوع را انتخاب کنم. تصمیم اولیه ام خرید سیب، کیوی/نارنگی و خیار بود که بسیار ارزان تر از میوه های دیگر تمام می شود، اما خیار از آن دست میوه هایی است که عمر کوتاهی دارند و مصرف آن چنانی هم ندارند، بنابراین موز، جانشین خیار شد، چون در صورت زیاد ماندن و سیاه شدن هم دسر و کیک و اسموتی های خوبی می توان با آن درست کرد و قابلیت فریز شدن هم دارد.

از طرفی، سیب هم قابلیت فرآوری بالایی دارد و می توان خوشمزه جاتی مثل مربا، کمپوت، کیک، برگه خشک و … با آن درست کرد.

کیوی را هم به عنوان گزینه ای برای درست کردن ترشی یا مربا در نظر گرفته بودم، اما روز قبل از مهمانی که برای خرید رفتم، با دیدن کیوی های سفت و نارس، متوجه گاف بزرگم شدم و آن این که کیوی را باید معمولا 2-3 روز زودتر خریداری کرد تا حسابی نرم و رسیده شود. بنابراین گزینه های میوه، تبدیل به سیب، نارنگی و موز شد.

نکته مهم در هنگام خرید نارنگی- آن هم با اوضاع و احوال کشت و کار امسال که هر پرتقال و نارنگی را که پوست می کنی، از شدت بی آبی، فریاد العطش سر می دهد!- این است که بهتر است در هنگام خرید، با کسب اجازه از محضر فروشنده محترم، حتما یکی دو عدد را تست کنید تا بعدا شرمنده مهمانان نشوید!

شیرینی

این هم از موارد قابل حذف در مهمانی است. البته اگر دوست دارید از خانواده شیرینی جات هم در پذیرایی خود بهره بگیرید، می توانید شکلات های ایرانی را به منوی پذیرایی خود اضافه کنید که هم خوشمزه هستند و هم ارزان تر تمام می شوند.

اگر اهل شیرینی پزی باشید هم که می توانید حسابی هنرنمایی کنید و کوکی های خانگی بپزید که باز هم ارزان تر و البته جذاب تر است. البته من به خاطر تعداد بالای مهمان ها فرصت نداشتم و دور این گزینه را خط کشیدم و خرید شیرینی برایم از لحاظ زمانی و روانی، به صرفه تر بود! بنابراین شیرینی کره ای را انتخاب کردم که امتحان پس داده و به شدت خوشمزه است. چون سایز این شیرینی ها مینیاتوری و کوچک است، حدود 2 کیلو خرید کردم. کمی بیش از 110 عدد شد که در واقع میانگین 2 عدد برای هر مهمان است. که نهایتا اضافه هم آمد.

چای

در یک مهمانی شام ایرانی، معمولا مرسوم است حداقل دوبار چای سرو شود، یک بار قبل و یک بار هم بعد از شام؛ البته ممکن است فرایند سرو شام طولانی شود و پذیرایی با چای به بار سوم و چهارم هم برسد. مقدار مصرفی چای به کیفیت و نوع آن بستگی دارد. قاعدتا برای 40 تا 45 نفر مهمان، چیزی در حدود 100-150 گرم چای لازم است. مقدار قند مصرفی هم به ذائقه مهمان ها بستگی دارد ولی برای اطمینان می توان 150-200 گرم قند برای مهمانی در نظر گرفت. البته مطمئنا اکثرا شیرینی را ترجیح می دهند.

محاسبه هزینه ها

لازم به ذکر است مواد غذایی باکیفیت تهیه کردم و طبیعتا ترس همیشگی از کم نبودن غذا و کم وکسری پذیرایی باعث شد مقداری هم بیشتر از برآوردهایم هزینه کنم که نهایتا مبالغ اضافی را به صورت جداگانه نوشته ام.

هزینه غذای اصلی

هزینه آماده سازی غذای اصلی (زرشک پلو بامرغ) حدود 290 هزار تومان برای 44 مهمان بود که 37 هزار تومان، علاوه بر آن هزینه شد.

هزینه مخلفات

هزینه سالاد و ماست و نوشیدنی در مجموع 48 هزار تومان بود که 27 هزار تومان هم اضافه هزینه کردیم و مقدار زیادی از مخلفات هم اضافه آمد. خطای زیادی در این بخش داشتم.

هزینه پذیرایی اولیه

هزینه میوه در حدود 78 هزار تومان بود که مقدار بسیار زیادی اضافی آمد که البته تبدیل به مربا و دسر شد! به هر حال هزینه اضافی این بخش هم حدود 23 هزار تومان بود.

هم چنین هزینه شیرینی 32 هزار تومان بود که علاوه بر آن 8 هزار تومان هماضافه هزینه شد.

در مجموع هزینه این مهمانی 543 هزار تومان شد که 95 هزار تومان آن اضافی و ناشی از برآوردهای اشتباه من بود! اما همین محاسبات، حداقل این فایده را داشت که برای دفعات بعدی، خطای برآوردم را به حداقل ممکن برسانم.

در پایان شاید بتوان گفت در حال حاضر (دی ماه 95) هزینه متوسط یک مهمانی 50 نفره با سرو یک نوع غذا (زرشک پلو بامرغ) و پذیرایی قابل قبول و آبرومندانه، چیزی در حدود 10 هزار تومان به ازای هر مهمان است که برای اطمینان خاطر تا 11 هزار تومان هم می شود بودجه بندی کرد.

اما جدای از همه این ها، تا پیش از دیدن برنامه خانه ما هیچ وقت این قدر ریزبینانه به یک مهمانی نگاه نکرده بودم و چنین حساب و کتاب هایی انجام نداده بودم. این تجربه خیلی برایم لذت بخش و ارزشمند بود. امیدوارم برای خوانندگان هم مفید باشد.

خانم کریمی از تهران

نظر شما در مورد این تجربه چیست؟ در قسمت نظرات همین صفحه بنویسید. همچنین می توانید تجربیات مشابه خود را در هریک از موضوعات مرتبط با مسابقه خانه ما به آدرسkhaneyema.nobin.tv@gmail.com ایمیل کنید تا در صورت تمایل با نام خودتان در سایت خانه ما منتشر شود. و البته سعی کنید تصاویر و ویدیوی موبایلی کوتاهی نیز از آن تجربه ارسال کنید.

پ.ن. تصاویر، صرفا جنبه تزیینی دارند.

برای اطلاع و استفاده از سایر مطالب ما، به کانال تلگرام خانه ما بپیوندید: